Przyczyna
Heterodera cruciferae (nicień tworzący cysty na kapuście)
H. schachtii (nicień tworzący cysty u buraka cukrowego)
Występowanie
Cały świat
Mątwik warzyw krzyżowych - Objawy
Gatunek Heterodera cruciferae zakaża tylko rośliny krzyżowe, natomiast H. schachtii atakuje zarówno krzyżowe, jak i buraki cukrowe. Objawy występujące na liściach zależą od wieku rośliny, sezonu i temperatury. Ogólnie rośliny wyglądają najpierw na niewyrośnięte i nieodżywione. W miarę postępu choroby liście mogą więdnąć lub zwijać się, zwłaszcza w czasie upałów. Zaatakowane korzenie silnie się rozgałęziają, natomiast korzeń palowy pozostaje niewyrośnięty. Rośliny, którym udaje się przetrwać, wytwarzają luźne, małe główki i przebarwione korzenie. Inwazja grzybicza zaatakowanych korzeni to zjawisko powszechne. Charakterystycznym sygnałem świadczącym o infekcji grzybem jest obecność cyst o kształcie cytryny na powierzchni korzeni. Cysty mają kolor biały, brązowy lub czerwonawy. Porażone rośliny często przedwcześnie zamierają.

Warunki rozwoju choroby
Nicienie te zimują w postaci cyst i tuż po przesadzeniu wykluwają się. Młode osobniki penetrują tkanki korzeniowe żywiciela. Dla rozwoju choroby korzystne są gleby ilaste. Woda do nawadniania pól i opady deszczu umożliwiają nicieniom przepływanie do podatnych na ich atak korzeni. Nicienie przenoszone są ponadto przez zakażoną glebę, siewki, narzędzia i maszyny rolnicze.
Mątwik warzyw krzyżowych - Zwalczanie
Należy wysiewać odmiany odporne na nicienie. Przez okres od trzech do pięciu lat rezygnować z uprawy roślin żywicielskich, aby w ten sposób ograniczyć populację nicieni. Należy fumigować glebę, stosować środki zwalczające nicienie, natychmiast po zbiorach zaorywać resztki pożniwne i eliminować chwasty oraz rośliny rosnące dziko.