Wirus Y ziemniaka

Wirus ziemniaka Y (PVY)

[synonim: wirus mozaiki Brinjal (BMV)]

Objawy różnią się wyglądem i stopniem nasilenia, zależnie od zaatakowanej odmiany roślin, wyizolowanego szczepu wirusa, wieku rośliny w momencie infekcji i warunków środowiskowych. Objawy na liściach obejmują plamistość, opasywanie unerwienia i deformacje. Rośliny mogą być słabo wykształcone, z nekrozą pędów i pąków wierzchołkowych. Na liściach zainfekowanych bakłażanów mogą powstawać koncentryczne kręgi. Zaatakowanie owoce mogą być zdeformowane, przebarwione i drobne. Rośliny z upraw polowych są zwykle atakowane przez kilka wirusów. Wielokrotne infekcje odpowiadają za nasilenie objawów i są bardziej złożone niż wywoływane tylko przez PVY.

Jako żywiciele pośredni służą liczne gatunki chwastów. Podobnie jak w przypadku wirusa wżerkowej plamistości tytoniu, wirusa mozaiki ogórka i wirusa pstrości papryki, PVY może być przenoszony przez wiele gatunków mszyc. Wszystkie cztery wirusy są przenoszone w sposób nietrwały na częściach aparatu gębowego mszyc przedostających się na pola z pobliskich upraw roślin żywicielskich (w tym papryki, pomidorów, bakłażanów, tytoniu, ziemniaków oraz chwastów psiankowatych). Mszyce mogą powodować wtórne szerzenie się infekcji w obrębie uprawy. Wirus może też być transportowany drogą mechaniczną poprzez palikowanie, przycinanie i przenoszenie zainfekowanych egzemplarzy.

Należy usuwać resztki pożniwne i chwasty, które mogą ułatwiać wirusowi przeżycie, należy usuwać i rugować rośliny objawowe w celu ograniczania występowania choroby. Stosować odblaskowe ściółki, które odstraszają mszyce. Ponadto należy stosować oleje mineralne lub insektycydy ograniczające straty w wypadku młodych roślin. Chemiczne zwalczanie populacji mszyc jest bardzo trudne i jedynie częściowo skuteczne. U roślin dojrzałych w celu skutecznego pozbycia się wszystkich mszyc trudno jest uzyskać pełne pokrycie liści insektycydem. Na rynku dostępne są odmiany odporne papryki ostrej i słodkiej. Jednak istnieje możliwość wyłonienia się nowych szczepów, dla których istniejące geny odporności nie będą stanowiły przeszkody.