Przewodniki po chorobach roślin

Wirus mozaiki tytoniu (TMV), wirus mozaiki pomidorów (ToMV) i wirus łagodnej pstrości papryki (PMMV)

Objawy świadczące o infekcji wirusem TMM i ToMV w przypadku papryki i bakłażana mogą znacząco się różnić, w zależności od szczepu wirusa, temperatury, intensywności światła, długości dnia, wieku rośliny w momencie zakażenia oraz od odmiany uprawnej. Symptomy na liściach obejmują mozaikę chlorotyczną, zniekształcenia, a niekiedy systemiczną nekrozę i defoliację. Rośliny zaatakowane w stadium siewek mogą być karłowate i ogólnie chlorotyczne. Objęte infekcją rośliny wytwarzają zdeformowane owoce o zazwyczaj niewielkich rozmiarach, z wyraźnymi chlorotycznymi i/lub nekrotycznymi zmianami. Symptomy obecności wirusa PMMV na liściach papryki także się różnią, ale ogólnie nie są nasilone. Rośliny zakażone w stadium siewek pozostają skarłowaciałe. Na liściach tworzy się subtelna mozaika. Liście mogą być pomarszczone i niewyrośnięte. Pierwsze oznaki infekcji mogą pojawić się na owocach. Owoce mogą być pokryte plamami i nekrotyczne. Są zwykle drobne i zdeformowane. Wyglądają na pomarszczone i chropowate.

Wirusy TMV i ToMV korzystają z szerokiej gamy żywicieli i zakażają ponad 200 gatunków roślin, w tym odmiany papryki, pomidorów, bakłażanów i tytoniu. Wirus PMMV może atakować wszystkie gatunki papryki, ale nie pomidory, tytoń czy bakłażany. Zaatakowane sadzonki, nasiona i resztki roślinne są często spotykanym źródłem inokulum. Wirusy te można znaleźć na osłonce nasion i pod nią, a także w bielmie. Tobamowirusy są bardzo stabilne. Rozprzestrzenianie się tych patogenów może nastąpić poprzez przenoszenie roślin, a także narzędzia, tace, doniczki, paliki i odzież, oraz wskutek wykonywania takich czynności uprawowych jak zapylanie, przycinanie i inne. Tobamowirusy mogą przez kilka lat pozostawać żywotne w resztkach roślinnych, ale zwykle tracą zdolność infekowania, gdy szczątki, w których bytują, ulegają rozkładowi.

Należy bezwzględnie stosować praktyki sanitarne podczas produkcji i zbiorów, aby ograniczyć do minimum infekcje i zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się patogena. Zaleca się również ograniczyć dostęp do upraw, myć ręce i sprzęt roztworem mydła pomiędzy poszczególnymi roślinami lub ich rzędami, a także przed wejściem do szklarni. Istnieją doniesienia o skutecznym zapobieganiu rozprzestrzenianiu się tobamowirusów poprzez pokrywanie dłoni, roślin i sprzętu roztworem odtłuszczonego mleka w proszku. Należy rugować rośliny, u których wystąpiły objawy infekcji, a także egzemplarze z nimi sąsiadujące, a także też stosować zmianowanie upraw z wykluczeniem psiankowatych. Należy wysiewać materiał przebadany pod kątem obecności tobamowirusów, a także odpowiednio zaprawiony. Liczne odmiany papryki ostrej charakteryzują się bardzo dużą odpornością na wirusy TMV i ToMV. W produkcji szklarniowej, gdzie tobamowirusy stanowią problem, należy uprawiać odmiany na nie odporne. Pewne szczepy PMMV mogą pokonywać odporność handlową.