Przewodniki po chorobach roślin

Wirus mozaiki pomidora (ToMV)
Zgłoszono kilka szczepów.

Typowe objawy obejmują jasno- i ciemnozielone plamy tkanki liści oraz niewykształcenie się rośliny. Objawy na liściach mogą się różnić od chlorotycznej plamistości, przez nekrozę, po zwijanie się liści ku górze i smugowatość pędów, zależnie od tego, który szczep wirusa ToMV infekuje roślinę. W okresie niższych temperatur liście mogą wyglądać jak liście paproci, ze znacząco zredukowaną blaszką. W okresie wysokich temperatur symptomy na liściach mogą być zamaskowane. W rzadkich przypadkach objawy choroby będą widoczne na owocach. Symptomy będą się różnić, począwszy od nierównomiernego dojrzewania, a skończywszy na zbrunatnieniu ściany owoców. Najczęściej na owocach pierwszych dwóch gron pojawia się brązowa barwa ściany. Występuje ona z kilkudniowym wyprzedzeniem w stosunku do objawów na liściach. W pewnych warunkach środowiskowych na niektórych odmianach wykazujących odporność (heterozygotyczne) na wirus ToMV tworzą się na pędach nekrotyczne pasma bądź plamy. Dotyczy to również ogonków liściowych, liści i owoców.

Grupa żywicieli wirusa ToMV jest liczna i obejmuje wiele gatunków roślin uprawnych oraz chwastów, z których wszystkie mogą służyć jako źródło inokulum. Wirus jest przenoszony z zainfekowanych roślin na zdrowe przez maszyny i narzędzia rolnicze oraz przez ludzi. Zakażone resztki pożniwne mogą wywołać infekcję, gdy zetkną się z nimi korzenie nowych krzaków pomidorów. Owady przeżuwające mogą przenosić wirusy, ale nie uważa się ich za główne źródło zakażenia. Najczęściej do infekcji dochodzi podczas przerywania lub przesadzania roślin.

Najlepszym sposobem ograniczania strat wynikających z choroby jest uprawa odmian odpornych na wirus ToMV. Należy unikać uprawy w glebie z poprzedniego zbioru, który uległ zakażeniu wirusem ToMV. Sterylizacja parą gleby w pojemnikach oraz skrzynek i całego sprzętu po każdej uprawie również może ograniczyć zasięg choroby. Przed przenoszeniem skrzynek lub roślin należy się upewnić, czy wszyscy pracownicy umyli ręce wodą i mydłem. Sterylizacja narzędzi stosowanych do  pielęgnacji roślin pomaga w ograniczeniu rozprzestrzeniania choroby. Szerzenie się wirusa ToMV ogranicza również wysiew bezpośredni na polu.