In een bestaand kassencomplex in het Gelderse Wageningen heeft Bayer Vegetable Seeds een speciale quarantaineafdeling gecreëerd. Daarmee wil het bedrijf oplossingen zoeken voor de problemen in de tomatenteelt met het Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV). De kas voldoet aan de voorwaarden van de NVWA, daarom zijn proeven met het quarantaineorganisme toegestaan.
Dit is in Nederland de eerste onderzoeksfaciliteit waar we op praktijkschaal in tomaten testen met ToBRFV-besmettingen’, vertelt onderzoeker Rob van der Lans. ‘In deze kas liggen zo’n vijfduizend plots. We testen onder meer het resistentieniveau van onze rassen, de invloed van resistente onderstammen en het effect van vaccinatie tegen pepinomozaïekvirus op de gevoeligheid van tomaten voor ToBRFV.’
Tijdens de openingsbijeenkomst vorige week van de quarantainekas van Bayer Vegetable Seeds sprak Van der Lans de aanwezigen toe via een videoverbinding. Zelf bevond hij zich, gekleed in een beschermingspak met haarnetje en speciale veiligheidsschoenen, tussen de aangetaste tomatenplanten. De kas is hermetisch afgesloten en alleen toegankelijk voor de onderzoekers.
Forse investering
Bayer investeerde enkele miljoenen euro’s in de inrichting van de quarantainekas met een oppervlakte van ongeveer 1 hectare. De kas is voorzien van een aparte ingang, een toegangssluis met overdruk en een doucheruimte. Verder zijn maatregelen genomen om te voorkomen dat water vanuit de kas in de ondergrond terechtkomt.
‘Alle maatregelen zijn volgens de normen en voorwaarden van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) getroffen, om te voorkomen dat het ToBRFV-virus zich buiten de kas kan verspreiden’, vertelt R&D-manager Wim van der Schaft. ‘Daarom gelden strenge hygiëne-eisen voor de medewerkers die de kas mogen betreden.'
Volgens Van der Schaft is bewust gekozen voor Wageningen als locatie voor de kas en niet voor bijvoorbeeld het Zuid-Hollandse Westland waar Bayer ook een vestiging met kassen heeft. 'In deze omgeving met nauwelijks glasgroenten vermijden we onnodige risico’s op verspreiding van het virus en zorgen we ervoor dat tomatentelers zich niet zenuwachtig hoeven te maken.’
Pandemische omvang
Het onderzoek in de quarantainekas is erop gericht om de problemen met ToBRFV in de wereldwijde tomatenteelt te tackelen, meldt hoofdveredeling en -onderzoek Laura Grapes. Zij vergelijkt de omvang van de besmettingen met covid en stelt dat sprake is van een pandemie.
Grapes: ‘In onze zoektocht naar oplossingen gaan we uit van een holistische benadering waarbij resistentieveredeling natuurlijk enorm belangrijk is. Daarnaast bekijken we de invloed van fytosanitaire maatregelen en hygiënemanagement op de ziektedruk tijdens de teelt.’
Drie resistente rassen
Bayer Vegetable Seeds heeft inmiddels drie tomatenrassen beschikbaar met resistentie tegen ToBRFV. Grapes vertelt dat nog meer resistente variëteiten in de pijplijn van het veredelingsprogramma zitten. Die zijn bijna klaar voor een commerciële introductie.
‘Ons doel is om voor alle tomatensegmenten rassen te veredelen die genetisch weerstand bieden tegen het virus. Na de eerste generatie rassen met een eerste vorm van resistentie zijn we nu toe aan de tweede generatie. Volledige resistentie bestaat niet, maar we proberen de rassen nog weerbaarder te maken door het stapelen van resistentiegenen.’
Nieuwe oogst - Glasgroenten
23-05-2023